格林童话中越对译：圣母的孩子

 

Con đức bà Maria

Xưa có vợ chồng người tiều phu sống trong một khu rừng lớn, họ chỉ có mỗi một người con gái lên ba tuổi. Họ nghèo lắm, nghèo đến nỗi bánh ăn hàng ngày cũng không có, không biết lấy gì để nuôi con.
Một buổi sáng kia, người tiều phu vào rừng đốn củi, đương đốn cây, bác bỗng thấy một người đàn bà béo đẹp đứng trước mặt mình, người đàn bà ấy đầu đội vương miện có những ngôi sao lấp lánh, bà nói:
- Ta là Đức bà Maria, mẹ Đức Chúa Giêsu. Ngươi nghèo khó, túng thiếu. Hãy đưa đứa con của ngươi để ta nuôi nó, ta sẽ chăm sóc nó như mẹ với con.
Người tiều phu vâng theo, đưa con cho Đức bà Maria mang theo lên trời. Đứa bé ở trên đó sung sướng lắm, được ăn bánh bích qui, uống sữa, quần áo thêu bằng sợi vàng ròng óng ánh, được vui chơi cùng với các thiên thần.
Lúc đứa trẻ vừa tròn mười bốn tuổi, Đức bà Maria cho gọi đến và nói:
- Con yêu dấu, mẹ phải đi xa. Giờ mẹ giao cho con chìa khóa của mười ba cửa ở trên thượng giới này. Con chỉ được phép mở mười hai cửa để ngắm nghía những vật kỳ diệu. Nhưng cửa thứ mười ba - đây chính chiếc chìa khóa nhỏ này - cấm con không được mở. Con chớ có mở mà nguy khốn.
Cô bé hứa vâng theo lời dặn. Sai khi Đức bà Maria đi, cứ mỗi ngày cô bé lại mở một cửa buồng để vào xem, ngồi trong phòng là một vị giáo đồ hào quang chói tỏa ra xung quanh, cô cũng như các thiên thần cùng đi xem đều hết sức vui mừng khi được thấy mười hai căn phòng trang hoàng lộng lẫy, tráng lệ. Lòng hiếu kỳ thôi thúc cô bé. Cô nói:
- Tôi không định mở chiếc cửa thứ mười ba để bước vào trong ngắm nghía, nhưng tôi muốn hé mở để chúng ta ngó xem thôi.
Các thiên thần can:
- Ấy chớ có hé mở. Thế là có tội với Đức bà Maria đấy, đừng có làm mà khốn.
Cô bé nín lặng, nhưng tính tò mò làm cho cô lòng bứt rứt không yên, lúc các thiên thần đi khuất, cô nảy ra ý nghĩ:
- Giờ còn mình ta, ta có ngó nhòm vào thì đâu có ai hay biết.
Cô lục tìm và lấy chìa khóa tra vào ổ và quay, cửa bật mở toang, cô thấy Đức Chúa Trời ngồi giữa hào quang rực lửa, cô đứng ngẩn người ra ngắm nghía, tò mò cô đưa ngón tay với ra vào chỗ vòng hào quang, ngón tay cô lập tức vàng óng như mạ. Hoảng sợ, cô dập ngay cửa lại và co cẳng chạy mất. Cơn hoảng hốt ấy làm cho tim cô cứ đập thình thịch. Đã thế, lau rửa kỳ cọ bao nhiêu màu vàng ở ngón tay vẫn không hết.
Ít lâu sau Đức bà Maria về, cho gọi cô tới nộp chùm chìa khóa, bà nhìn thẳng mặt cô bé dò hỏi:
- Con có mở chiếc cửa thứ mười ba không đấy?
- Không ạ.
Đức bà Maria đưa tay lên ngực cô bé, thấy tim cô đập dồn dập, bà biết ngay cô đã không nghe lời, đã tự ý mở cửa đó ra.
Đức bà Maria lại hỏi:
- Có chắc chắn là con không mở cửa không?
Lại một lần nữa cô bé thưa:
- Thưa không ạ.
Nhìn ngón tay vàng óng của cô bé, Đức bà Maria biết ngay là cô đã đưa tay ra sờ phải hào quang. Người biết ngay là cô bé phạm lỗi, nhưng người vẫn hỏi lại lần thứ ba:
- Con có mở cửa đó không?
Lần thứ ba này, cô bé vẫn đáp:
- Thưa không ạ.
Lúc đó Đức bà Maria nói:
- Con không nghe lời ta, đã thế con còn nói dối, con không xứng đáng được ở thượng giới nữa.
Bỗng cô gái thiếp đi, khi tỉnh dậy, cô thấy mình đang nằm trong rừng sâu. Cô muốn mở mồm kêu la nhưng không sao nói lên lời. Cô chồm dậy tính chạy khỏi nơi đây, nhưng chạy hướng nào cũng bị mắc lại bởi những bụi gai, cô không sao ra khỏi nơi ấy.
Ở giữa nơi hoang vắng này lại có một cây cổ thụ, đúng rồi gốc cây rỗng có thể là chỗ trí ẩn tốt, cô nghĩ vậy và cố bò tới gốc cây khi bóng đêm buông xuống. Cô ngủ ngon lành trong hốc cây mà chẳng sợ gió bão, mưa rơi. Nhưng cuộc sống nơi đây gian khổ quá, nhìn ngắm bầu trời, nơi các thiên thần đang vui chơi, bỗng cô òa lên khóc. Thức ăn của cô chỉ toàn rễ, củ và dâu rừng. Mùa thu tới, cô gắng thu gom hạt dẻ và lá cây, rồi đem về hang của mình trong gốc cây. Thức ăn của cô trong mùa đông là số hạt dẻ thu gom được. Những lúc tuyết rơi, trời lạnh giá, cô rúc vào trong đống lá cho đỡ lạnh như những thú rừng khốn khó khác. Rồi quần áo cô rách tả tơi từng mảnh. Khi ánh nắng mùa hè chói chang chiếu xuống, cô ra ngồi sưởi nắng, tóc xõa che người như chiếc áo khoác lên thân cô.
Cô sống trong cảnh hoang vu, khốn khổ thiếu thốn hết năm này sang năm khác.
Lần ấy, khi mùa xuân tới, cây đâm chồi xanh khắp khu rừng, vua đi săn nai, con nai chạy ngay vào trong bụi cây, vừa xuống ngựa và dùng gươm chém phạt bụi gai để mở đường. Khi vào tới nơi, nhà vua nhìn thấy một cô gái đẹp tuyệt trần đang ngồi dưới gốc cây, tóc vàng xõa phủ khắp người tới chân. Nhà vua ngạc nhiên trước cảnh tượng ấy, đứng ngắm nhìn, rồi vua cất tiếng hỏi:
- Cô là ai? Mà tại sao lại ngồi ở nơi hoang vắng như thế?
Cô không sao động đậy được môi để trả lời. Nhà vua lại hỏi:
- Cô có cùng đi với tôi về hoàng cung không?
Cô khẽ gật đầu đồng ý. Nhà vua bế cô đặt lên ngựa, đưa cô về. Về tới hoàng cung, nhà vua đưa cho cô nhiều quần áo đẹp và đủ mọi thứ trang sức.
Tuy cô câm lặng, nhưng cô đẹp và dễ thương đến mức nhà vua yêu thương cô vô cùng và sau đó hôn lễ được tổ chức. Năm sau, hoàng hậu sinh được một hoàng tử. Ngay trong đêm ấy, khi hoàng hậu đang nằm một mình trên giường thì Đức bà Maria xuất hiện và nói:
- Nếu con nói ra sự thật và thú nhận, chính con là người mở cánh cửa cấm thì ta sẽ mở mồm cho con và trả lại con giọng nói khi xưa. Nếu con cứ ngoan cố trong tội lỗi thì ta sẽ mang theo đứa bé mới đẻ này.
Hoàng hậu chỉ ú ớ nói:
- Con không mở cửa cấm.
Đức bà Maria ẳm đứa trẻ đi mất.
Sáng hôm sau, không ai thấy đứa trẻ mới sinh, mọi người thì thầm, hoàng hậu ăn thịt người và hình như ăn chính con mình.
Hoàng hậu nghe rõ những lời đồn đại của thiên hạ nhưng không sao mở mồm ra được để thanh minh cho mình. Nhà vua rất yêu thương hoàng hậu, nên cũng không tin những lời đồn đại kia.
Năm sau, hoàng hậu lại sinh ra một cậu con trai. Ngay trong đêm ấy, Đức bà Maria lại xuất hiện và nói:
- Nếu con thú nhận rằng chính con đã mở cửa cấm thì ta trả lại con và giải thoát cho cái lưỡi của con. Nếu con cứ ngoan cố trong tội lỗi thì ta sẽ mang theo đi đứa trẻ mới đẻ này.
Hoàng hậu lại ú ớ nói:
- Không, con không mở cửa cấm.
Đức bà Maria ẵm đứa trẻ lên và mang theo lên trời.
Sáng sớm hôm sau, khi đứa trẻ đã biến mất, mọi người đồn ầm lên, rằng hoàng hậu đã nuốt tươi con mình. Cả triều đình quyết nghị đòi phải hành quyết ngay hoàng hậu. Nhà vua yêu quí hoàng hậu nên ra lệnh, trong triều không ai được nhắc tới chuyện ấy nữa.
Năm sau, hoàng hậu sinh ra một con gái, lần thứ ba Đức bà Maria lại xuất hiện trong đêm khuya và nói:
- Hãy đi theo ta!
Bà nắm tay hoàng hậu và dẫn lên thiên đường, và chỉ nơi hai đứa con trai của hoàng hậu đang vui chơi bên quả cầu. Hoàng hậu rất lấy làm vui mừng, lúc đó Đức bà Maria nói:
- Giờ lòng con đã thanh thản chưa? Nếu con thú nhận mình đã mở cửa cấm, ta sẽ trao lại hai đứa con trai khi xưa.
Lần thứ ba hoàng hậu lại nói:
- Không, con không mở cửa cấm.
Đức bà để hoàng hậu ở lại trần gian một mình và giữ đứa con gái mới đẻ lại.
Sáng sớm hôm sau, khi mọi người hay tin, họ đồng thanh nói lớn:
- Hoàng hậu ăn thịt người nên phải được đưa ra xét xử!
Nhà vua không biết ăn nói thế nào nữa. Phiên tòa xét xử hoàng hậu mở, vì không mở mồm thanh minh cho mình được nên hoàng hậu bị tuyên án chết hỏa thiêu.
Lửa bắt đầu cháy, hoàng hậu bị trói chặt vào cột, khi lửa bén dần sang chung quanh, hoàng hậu lúc ấy mới hối hận và nghĩ, chỉ có trước khi chết mình mới thú nhận rằng mình đã mở cửa cấm. Bỗng hoàng hậu nói lớn:
- Thưa Đức bà Maria, chính con đã mở cửa cấm.
Trời bỗng nhiên đổ mưa rào như trút nước và dập tắt lửa, rồi Đức bà Maria cùng với hai bé trai - tay bà ẵm bé gái - xuất hiện ngay trên đầu hoàng hậu. Đức bà vui vẻ nói:
- Ai biết hối hận về lỗi của mình và thú nhận, người đó sẽ được tha thứ.
Đức bà trao cho hoàng hậu ba đứa con, trả lại cho cả giọng nói và ban phước lành cho hoàng hậu.

 

圣母的孩子

大森林边住着一位樵夫和他的妻子。他们只有一个孩子，是个三岁的女孩。可是他们非常穷，连每天要吃的面包都没有，更不知道该拿什么东西喂孩子。一天早晨，樵夫愁眉苦脸地到森林里去砍柴，他的面前突然出现了一位高大、美丽的女人，她的头上还戴着一顶饰满了闪烁的星星的宝冠。她对樵夫说："我是耶稣的母亲，圣母玛利亚。你很穷，需要帮助。把你的孩子给我吧。我愿意把她带走，做她的母亲，好好照料她。"樵夫听从她的话，把孩子带来，交给了圣母玛利亚。圣母玛利亚把孩子带到了天堂。孩子在天堂里过得很舒服，吃的是糖饼，喝的是甜牛奶，穿的是金衣服，陪她玩的是小天使。她长到十四岁时，圣母玛利亚有一天把她叫到面前，对她说："亲爱的孩子，我要出一趟远门。这是天国十三座门的钥匙，由你保管。你可以打开其中十二扇门，看看里面的美景。这把小钥匙是开第十三扇门的，但是你千万不要把那扇门打开，不然你会遭到不幸的。"小女孩答应一定听圣母玛利亚的话。等圣母玛利亚走了之后，她开始参观天国的住房。她每天打开一扇门，直到十二扇门被她一一打开。她看到每一扇门里都坐着一位耶稣的门徒，周围一片光辉灿烂。这辉煌的景象让她万分欢喜，也让昼夜陪伴她的小天使们非常高兴。现在只剩下那扇禁止被打开的门了。她非常想知道这扇门的后面藏的是什么，便对天使们说："我不把门全打开，也不进去。我只想打开一条缝，好让我们大家看看里面有什么。""啊，不行，"小天使们说，"那样做是罪过。圣母玛利亚禁止你打开它，你要是不听话，可能很容易遭到不幸。"她听到这话便不吭声了，可她心中的愿望并没有就此消失，而是在不停地折磨着她，让她得不到片刻的安宁。一次，天使们全都出去了，她便想："现在只有我一个人，可以进去看一眼。我想谁也不会知道的。"她找出钥匙，一拿在手里就把它插进了锁孔，一插进锁孔就转动了一下，门一下子就开了。她看到里面在火与光之中坐着"三位一体"（基督教认为圣父、圣子、圣灵原为一体，故称"三位一体"--译者注）。她站在那里，惊讶地望着一切，然后用手指碰了碰火光，她的手指立刻变成了金的。她顿时害怕极了，猛地关上门，逃走了。可是无论她想什么办法，她都无法消除她的恐惧。她的心总是怦怦直跳，怎么也静不下来，而且手指上的金子怎么也去不掉，无论是擦呀还是洗呀，那金子还在那里。
圣母玛利亚不久就旅行回来了。她把小女孩叫到跟前，向她要回天国的钥匙。当她把钥匙递过去时，圣母玛利亚盯着她的眼睛问："你没有打开第十三扇门吧？""没有。"小女孩回答。圣母把手放在小女孩的心口，感觉到她的心跳得很厉害，立刻明白她没有听话，知道她打开过那扇门。于是圣母又问："你真的没有打开过那扇门吗？""没有。"小女孩第二次回答。这时，圣母看到了小女孩因为碰了天火而变成了金子的手指，知道她犯了罪，便第三次问她："你真的没有？""没有。"小女孩第三次说。圣母玛利亚说："你没有听我的话，而且你还撒谎。你不配再在天堂住下去了。"
小姑娘昏昏沉沉地睡着了。当她醒来时，她发现自己躺在人间的一片荒野中。她想喊叫，可是她发不出任何声音。她站起来想逃走，却发现自己无论走哪个方向，总有密密的荆棘丛挡住她的去路，怎么也越不过去。在包围她的荒地上立着一棵空心的老树，这便成了她的家。夜晚来临时，她就爬进树洞，睡在里面。刮风下雨的时候，她也躲在里面。这种生活非常凄惨。每当她想起天堂里的幸福生活，想起和小天使们玩耍的情景，她都会伤心痛哭。草根和野果是她唯一的食物，而这些她还得努力寻找。秋天到来的时候，她捡起掉在地上的核桃和树叶，把它们搬进洞。这些核桃是她冬天的食粮，而在雪花纷飞、天寒地冻的日子里，她只能像可怜的小动物一样爬进那些树叶里，免得被冻死。不久，她的衣服就破了，一片一片地掉了下来。当太阳重新暖洋洋地照耀大地时，她便爬出来坐在树前。她的长头发像一件斗篷，把她全身遮得严严实实。她就这样一年一年地坐在那里，感受着世间的凄苦与不幸。
冬去春来，树木重新换上了新绿。一天，国王在森林里打猎，追赶一头狍子，可狍子钻进了包围着这片树林的灌木丛。国王下了马，拨开灌木，用剑为自己砍出了一条路。等他终于穿过灌木丛时，他看到树下坐着一位非常美丽的姑娘。只见她坐在那里，金色的长发一直垂到脚跟，把她全身上下遮得严严实实。国王呆呆地站在那里，无比惊讶地看着她，然后才问她："你是谁？怎么坐在这荒野里？"可是她无法说话，因为她张不了嘴。国王又问："你愿意跟我回王宫吗？"她只是稍稍点了点头。国王抱起她，把她放到马背上，带着她骑马回宫。到了王宫后，他让人给她穿上最美的衣服，还给了她各种各样的东西。她虽然不会说话，却非常美丽温柔，国王真心实意地爱上了她，没过多久就娶她做了妻子。
大约过了一年，这位王后生下了一个儿子。当天夜里，当她一个人躺在床上时，圣母玛利亚出现在她的面前，并且对她说："要是你说实话，承认自己打开过那扇禁止打开的门，我就打开你的嘴，让你能开口说话；可要是你顽固不化，继续否认自己的罪孽，我就把你的初生婴儿带走。"圣母这时允许王后说话，可王后固执地说："不，我没有打开那扇禁止打开的门。"圣母玛利亚便从她怀里夺过初生的婴儿，带着他消失了。第二天早晨，看到孩子不见了，人们便在私下里议论，说王后是吃人的恶魔，竟然杀死了自己的孩子。这些话她全听到了，却没法说什么。好在国王非常爱她，所以也不相信大家所说的话。
一年过后，王后又生了一个儿子。夜里圣母玛利亚又来到了她的面前，对她说："要是你承认打开过那扇禁止打开的门，我就把你的孩子还给你，并且让你开口说话；可要是你继续否认，我就把你这个初生的孩子也带走。"王后仍然回答："没有，我没有打开那扇门。"圣母只好又从她怀里夺过孩子，带着他回天国去了。第二天早晨，人们看到这个孩子又不见了，便公开地说孩子肯定是被王后吞吃掉了。国王的大臣们要求审判她，但国王因为深爱着王后，不但不肯相信别人的话，而且还禁止大臣们谈及这件事，违者一律处死。
又过了一年，王后生了一个非常美丽的女儿。圣母玛利亚第三次在夜里出现在她的面前，对她说："跟我来。"她牵着王后的手，带着她来到天国，让她看她的两个儿子。那兄弟俩一面朝她微笑，一面玩着地球仪。这情景让王后很高兴，圣母玛利亚便说："你的心还没有软下来吗？要是你承认你打开过那扇禁止打开的门，我就把你的两个儿子还给你。"可是王后第三次回答道："没有，我没有打开那扇门。"于是圣母让她重新回到地面，并且带走了她的第三个孩子。
第二天早晨，当孩子失踪的消息传出去之后，所有的人都吼了起来："王后是个吃人的恶魔！我们必须审判她！"这一次连国王也无法再阻拦大臣们了。大家对她进行了审判。由于她不能说话，无法为自己辩解，她被判处火刑。木柴堆好了，她被紧紧地绑在木桩上，烈火开始在她的四周燃烧。这时，骄傲的坚冰开始融化，她的心中充满了悔恨。她想："我要是能在临死前承认我打开过那扇门就好了！"突然，她的嗓音恢复了，她大声喊道："是的，圣母，我开过那扇门！"话音刚落，大雨从天而降，浇灭了火焰。她的头顶出现了一道亮光，圣母玛利亚怀抱刚刚出生的小公主，带着两个王子落在她的身边。她慈祥地对王后说："一个人只要承认自己的罪过，并且为此而忏悔，他就会得到宽恕。"她把三个孩子交给王后，让她能重新说话，并且让她终身幸福。