Scarlett không hiểu gì về những cái bóng tàu và những đường viền mờ ảo nhưng câu cuối cùng thì cô hiểu được. Chàng nói dối. Chàng không phải là đồ hèn. Tất cả ở chàng đều nói lên dòng dõi nhưng người can đảm và anh hùng, và Scarlett thuộc lòng những chiến công của chàng trong cuộc chiến vừa qua.
- Sao lại thế được. Một người hèn đâu dám trèo lên khẩu đại bác để kêu gọi mọi người ở Gettysburg? Ngài Tướng đâu có đích thân viết về cho Mélanie để nói đến một người hèn? Và...
- Ðó không phải là lòng dũng cảm, Ashley nói giọng mệt mỏi. Cuộc chiến đấu như món rượu champagne, nó làm say sưa những người hèn cũng nhanh như những người anh hùng. Bất kỳ một kẻ bần tiện nào cũng có thể có được một hành động dũng cảm trên chiến trường, ở đó người ta không thể lựa chọn được giữa cái chết và lòng dũng cảm. Tôi muốn nói về vấn đề nào đó khác. Cái loại hèn nhát của tôi bội phần nghiêm trọng hơn là nếu tôi bỏ trốn khi lần đầu tiên nghe tiếng đại bác gầm.
Ashley trình bày chậm chạp và khó khăn như thể mỗi câu nói làm chàng đau đớn. Chàng để cho cảm tưởng lùi lại vài bước và lặng ngẫm sự đau đớn điều chàng vừa nói.
Một kẻ khác có thể nói về chàng như vậy. Scarlett sẽ coi khinh người nào đó và những lời tuyên bố chỉ là khiêm tốn giả tạo và một biện pháp khéo lái để rồi được ngợi khen... Nhưng Ashley có vẻ thành khẩn và cặp mắt chàng biểu lộ một tình cảm mà cô không thể nào hiểu được. Không phải là nỗi sợ hãi cũng không phải là hối hận mà là sự phản ứng những cố gắng chàng đã dùng để chống lại một dòng suy nghĩ đang lôi cuốn chàng mạnh mẽ. Luồng gió lạnh làm tê cóng mắt cá chân Scarlett, cô lại rùng mình lần nữa nhưng vì gió lạnh thì ít mà vì những lời nói của Ashley làm cô sợ.
- Nhưng Ashley, làm sao mà anh sợ?
- Ôi, vì những vấn đề không sao giải thích được, những vấn đề có vẻ ngu ngốc khi người ta tìm những từ để định nghĩa chúng. Tôi sợ nhất là cuộc sống bỗng nhiên không có vẻ quá thực tiễn, sợ thấy cá nhân tôi gặp phải một trong những sự kiện đơn giản của cuộc sống. ở đây đẽo gỗ trong bùn đối với tôi không thành vấn đề nhưng tôi không thể nào thờ ơ với ý nghĩ đó. Tôi luyến tiếc một cách ghê gớm và hơn bao giờ hết cái đẹp của cuộc sống ngày xưa mà tôi rất thích và đã bị chôn vùi rồi. Scarlett ạ, cuộc sống trước chiến tranh thật là tuyệt diệu. Nó có một nét hấp dẫn, một sự hoàn hảo, một sự đầy đủ và cân đối gần sát với nền nghệ thuật Hy Lạp. Có thể là mọi người không nghĩ như tôi, bây giờ tôi nhận thấy thế. Nhưng đối với tôi, là người đã sống ở Mười hai cây sồi, cuộc sống ở đây có một vẻ đẹp thực sự. Tôi sinh ra cho cuộc sống ấy, tôi thích hợp với nó. Và bây giờ cuộc sống đó không còn nữa, tôi không còn vị trí của tôi trong cuộc sống mà chúng ta đang tiến hành và tôi sợ. Tôi biết trước kia tôi đã tham dự một cuộc triển lãm những hình bóng tôi, tôi tránh tất cả những gì làm rõ hình bóng đó, tôi xa rời những người và những sự kiện quá thực tiễn, quá gần với cuộc sống. Tôi không thích người ta len vào lĩnh vực của tôi. Tôi cũng đã tìm cách lẩn tránh cả cô nữa, Scarlett ạ. Trong cô có quá nhiều sức sống, quá nhiều thực tiễn và tôi đã tỏ ra hèn nhát để mà ưa thích những cái bóng và những giấc mơ của tôi.
- Nhưng... Mélanie thì sao?