越语版：《 飘》 第四十一章（16）

 Ashley là lực duy nhất hút nàng tới đó, vì các cuộc chuyện trò đều khiến nàng buồn chán, bao giờ cũng rập theo một khuôn: đầu tiên là thời buổi khó khăn; sau đó, tình hình chính trị; rồi tất yếu đến chiến tranh. Các bà kêu ca về chuyện mọi thứ đều đắt đỏ. Theo ý các ông, liệu thời tốt đẹp có bao giờ trở lại hay không, các bà hỏi vậy. Và các ông thông kim bác cổ bao giờ cũng trả lời dứt khoát là có. Chóng, thầy chỉ là chuyện thời gian thôi. Khó khăn chỉ là tạm thời. Các bà biết là các ông nói dối và các ông biết là các bà nói dối và các bà giả vờ tin các ông. Ai nấy đều biết thời buổi khó khăn còn kéo dài vô hạn độ.

Hết chuyện thời buổi khó khăn, các bà chuyển sang bản vẽ thái độ ngày càng trâng tráo của bọn da đen, những hành động xúc phạm của bọn Bị Thảm và nỗi nhục phải thấy bọn lính Yanki la cà ở mọi góc phố. Theo ý các ông, liệu có bao giờ bọn Yanki dứt điểm với việc " Tái Thiết " bang Giorgia không? Các ông trấn an rằng công cuộc Tái Thiết sẽ kết thúc chóng vánh thôi –ngay khi nào những đảng viên Dân Chủ lại được quyền bầu cử. Các bà dù tế nhị để không hỏi khả năng đó bao giờ thành hiện thực và hết chuyện chính trị, người ta lại bắt đầu luận về chiến tranh.

Bất cứ khi nào hai người cũ của Liên Bang gặp nhau ở bất cứ nơi nào, cũng chỉ có một đầu đề nói chuyện duy nhất, và khi nào khoảng trên dưới một tá tụ tập lại là y như rằng các kỷ niệm chiến trận lại trở nên sống động và bao giờ chữ " nếu " cũng chiếm ngôi thượng đẳng trong câu chuyện.

- " Nếu bây giờ nước Anh đã công nhận chúng ta ".. " Nếu Jet Đevix kịp trưng thu toàn bộ bông và đưa được sang Anh trước khi hàng rào phong tỏa thắt chặt lại "... " Nếu ở Ghettizbơg, Longxt'rit chấp hành đúng mệnh lệnh "... " Nếu Jeb Xtiuớt không vì cuộc đột kích ấy mà vắng mặt khi Macxơ Bob cần đến ông... " " Nếu chúng ta không mất tướng Xtônuâl Jêchxơn... " " Nếu Vichơg không thất thủ..." " Nếu chúng ta cầm cự được thêm một năm nữa.."

Và bao giờ cũng: " Nếu họ đừng đưa Huđ thay thế Jonxơn..." hoặc " Nếu họ giao cho Huđ chỉ huy ở Đaltơn, thay vì Jonxơn"...

Nếu! Nếu! Những giọng kéo dài bốc lên rạo rực một niềm phấn hứng xa xưa khi họ trò chuyện trong bóng tối tĩnh lặng – những người lính bộ binh, kỵ binh, pháo binh gợi lại hồi ức thời kỳ cuộc đời thăng hoa nhất như giữa hoàng hôn mùa đông hiu hắt nhớ về cái nóng hừng hực độ đương hè.

" Họ chẳng nói chuyện gì khác ", Xcarlett nghĩ: " Toàn chiến tranh là chiến tranh, lúc nào cũng vậy. Và họ sẽ chỉ nói độc một chuyện ấy cho đến khi chết ".