中越对译格林童话： 熊皮人

熊皮人

从前有个年轻人应征入伍，在战争中他表现得十分英勇，在枪林弹雨中总是冲锋陷阵。只要战争在继续，一切就很顺利，可是当和平来到的时候，他就被遣散了，上尉对他说愿意上哪儿就上哪儿吧。他的父母都死了，他无家可归，只好投奔他的哥哥们，恳求他们收留他，等待战争再次爆发。可是无情无义的哥哥们说："我们要你干什么？你对我们一点用都没有，自己去谋生吧。"士兵除了枪外一无所有，他把枪扛在肩上，义无反顾地走向世界。 他来到一块广阔的荒原，地上除了一圈的树外就再没有其它东西了。 他伤心地坐在树下，开始为他的命运着想。 "我身无分文，"他想道，"除了打仗，我没有一技之长，由于现在他们制造了和平，他们就不再需要我了。我已经预感到我挨饿的日子就要到了。"这时他听见一阵声响，便向四周望去，发现在他面前有一个陌生人，身着一件绿色外衣，相貌堂堂，可是却长了一只像马蹄子似的脚。 "我知道你需要什么，"那人说道，"你将拥有金子和财产，要多少就有多少，想干什么就干什么，但是首先我得了解你是否毫无畏惧，以保证我的钱不会白花。""士兵和懦夫怎能相提并论？"他回答，"你可以验证。""那太好了，"那人说，"你回头看。"士兵转过身去，看见一只硕大的熊正吼叫着向他扑来。 "噢呵！"士兵大叫一声，"我来给你鼻子挠挠痒，你就会觉得叫唤没多大意思啦。"于是他瞄准熊的鼻头开了一枪，熊轰然倒地，一动不动了。 "我非常清楚，"陌生人说，"你需要的不是勇气，但是你还得满足另外一个条件。""只要不是伤天害理的事。"士兵回答，他已经知道身边的人是谁了，"如果是的话，我决不会去做的。""你可以自己看着办，"绿衣人说，"在七年中，你不能洗澡，不能修胡子，不能理发，也不能剪指甲，还不许祈祷上帝，一次都不行。我给你一件上衣和一件斗篷，你必须穿七年。如果在七年中，你死啦，那你就归我了；如果你还活着，你就自由了，而且下半辈子非常富有。"士兵考虑自己目前的绝境，和他过去出生入死的生活，决定现在再冒一次险，于是就同意了条件。 魔鬼脱下了绿衣，递给士兵，说道："如果你穿上这件衣服，把手插进口袋，你会发现里面总有满满的钱。"然后他把熊皮剥了下来并说："这就是你的斗篷，而且是你的床，从此你只能睡在这上面，不能睡在其它任何床上，由于你的这件斗篷，以后你的名字就叫熊皮人。"说完，魔鬼就消失了。
士兵穿上那件衣服，迫不及待地把手伸进口袋，发现那是真的。接着穿上熊皮，走进人世间，尽情地享受了金钱给他带来的快乐。第一年他的相貌尚可说得过去，可是第二年他看起来就像个魔鬼了。他的长发遮面，胡须像一块粗糙的毛毡，手指像兽爪，满脸是厚厚的污垢，仿佛播上芹菜种都能长出来似的。人们一看见他都给吓跑了，他每到一处都赏给别人钱，让人们为自己祈祷别在七年中死去，由于他作任何事都慷慨大方，所以他总是能找到住宿的地方。到了第四年，他进了一家旅店，可是店主不招待他，因为怕他把马给吓着，甚至不让他住在马圈里。这时熊皮人把手插进口袋，掏出一大把金币，店主马上转变了态度，让他住进外宅的一间屋子里。但是店主要求熊皮人别让其他人看见，否则会坏了旅店的名声。
傍晚，熊皮人孤伶伶地一个人坐在屋子里，从心底里希望七年已经熬到头。就在这时，他听见从隔壁的屋子里传出一阵悲切的哭声。他怀着一颗同情的心打开了门，看见一位老人双手绞在一起，痛苦地哭泣着。熊皮人走上前去，然而老人跳起来，挣扎着从他身边逃开了。最后老人听出熊皮人说的是人话，方才放下心来，在熊皮人长时间善言善语的劝说下，老人才透露了他悲伤的原因。原来在漫长的生活中，他破产了，他和他的女儿们在挨饿，现在已身无分文，再没有办法付住店的钱，快要被送进监狱了。"这有何难？"熊皮人说："我有的是钱。"他把店主叫来，交了店钱，并把满满一包金子放进了可怜老人的口袋里。
老人这时才明白他已经摆脱了困境，他不知道如何表达自己的感激之情。"跟我来，"他对熊皮人说，"我的女儿都美如天仙，你挑一个作为你的妻子吧。只要她知道你为我所作的一切 ，她就不会拒绝你。 你看上去确实有点儿怪，不过她很快就会让你恢复原来相貌的。 "当大女儿看到他时，被他的那张脸吓坏，尖叫着逃跑了。二女儿站在那里从头到脚地打量着他，然后说道："我怎么能嫁给一个没有一点儿人样的人呢？ 曾经有一只剃光了毛，装成人的熊到过这里，它更让我喜欢，因为它起码穿了一身轻骑兵的制服，戴了一双白手套。 如果他仅仅相貌难看没关系，我能够习惯的。 "可是小女儿却说："亲爱的父亲，他帮助您克服了困难，那么他一定是个好人，既然您为了报答他，已经答应让他成亲，那么我们就得遵守诺言。 "遗憾的是父女们看不到熊皮人在听到这些话语后的兴奋神情，因为他的脸被厚厚的泥垢和长长的头发全遮掩了。他从手指上捋下一枚戒指，掰成两半，给她一半，自己留下另一半。他把自己的名字写在她那一半的戒指上，她的名字写在自己的一半戒指上，请求她认真地保存好她那一半。然后他告别说："我还有三年的时间在外游荡，我必须这么作，如果我届时不归，那么我就是死了，你不必再等我。 请向上帝祈祷，保佑我的生命吧。 "
可怜的未婚妇穿了一身黑衣服，一想起未婚夫，泪水就情不自禁地涌入眼眶。她从姐姐们那儿得到的只是嘲笑和讥讽。"小心点儿，"大姐说，"如果你把手伸给他，他会用爪子抓住你的手。""注意啦！"二姐说，"熊喜欢甜甜的食物，如果他喜欢你，就会吃掉你。""你必须常常投其所好，"大姐接着说，"否则他会大发雷霆。"二姐继续道："婚礼肯定热闹，熊喜欢跳舞。"新娘默不做声，而且不气不恼。 此时，熊皮人正在世界各处游荡，从一处到另一处，力所能及地做着善事，慷慨大方地资助穷人，大家都在为他祈祷。
终于，七年的最后一天降临了，这天，他又一次来到了那一片荒原，再次坐到那圈树下。不一会儿，风刮起来了。在风的呼啸中，魔鬼站到了他的面前，气呼呼地看着他，他把熊皮人的旧衣服扔还给他，然后问他要他自己的绿外套。熊皮人不慌不忙地答道："这事别着急，你得先把我清洗干净。"魔鬼心里窝着火，极不情愿地打来水，给熊皮人洗干净，理了发，剪了指甲。 一切完毕时，他看上去像一名勇敢的士兵，比从前更加英俊漂亮了。
等魔鬼一走，熊皮人顿时感到了一身轻松。他进城买了一件丝绒大衣穿在身上，坐上一辆四匹白马拉着的马车上，向他的新娘家驶去。当时没有一个人认出他来，父亲把他当做高贵的将军领进女儿们坐着的房间，他被两个姐姐围住，她们殷勤地向他敬酒，请他品尝最好的菜肴，暗想这是她们见到的全世界最英俊潇洒的男人。可是新娘却坐在他的对面，穿着黑衣服，既不抬头看他一眼，也不说一句话。终于他得空对父亲说他能不能娶他的一个女儿为妻。二个姐姐听后，马上跳起身来，跑进自己的卧室梳妆打扮起来，穿上盛装出来，每个人都想被选中。当屋里只有他和新娘的时候，陌生人掏出他的那半个戒指，扔进一个酒杯里，隔着桌子将酒杯递给她。她把酒喝光后发现在杯底的半个戒指，不禁心跳加快。她把用一条绢带挂在脖子上的另一半戒指掏出，对在一起，分毫不差。这时他说："我就是你的未婚夫，以前你看到的那个熊皮人。感谢上帝的恩典，我又恢复了人形，还变得干干净净的啦。"他站了起来，走过去热情地拥抱亲吻她。 这时，打扮得花枝招展的两个姐姐走出来，正好看见小妹妹和那个英俊的男人拥抱在一起，并听到他就是那个熊皮人，她们立刻嫉妒万分、羞愧难当、满腔怒火地跑了出去，一个投井自尽，另一个吊死在树上。 晚上，有人来敲门，新郎打开门一看，外边是穿绿衣服的魔鬼，魔鬼告诉他："你知道吗，我用你的灵魂换了两个灵魂。"

Người da gấu

Ngày xưa có một chàng trai trẻ, hết thời hạn đi lính. Nhưng anh phải giải ngũ. Viên đại úy nói, anh muốn đi đâu tùy ý anh. Cha mẹ anh đã chết từ lâu nên anh cũng chẳng thiết trở về quê hương nữa. Anh tìm đến mấy người anh em, xin họ giúp đỡ sống tạm qua ngày, đợi đến khi nào có công ăn việc làm. Nhưng những anh em kia đều nhẫn tâm, họ nói:
- Chúng tôi biết dùng chú vào việc gì bây giờ? Chúng tôi chẳng cần đến chú, chú nên biết điều đó mà tự lo liệu lấy.
Anh lính chẳng có gì ngoài khẩu súng, anh vác nó lên vai và đi chu du thiên hạ. Anh đi đến một cánh đồng hoang rộng lớn, giữa đồng đứng trơ trọi có một lùm cây. Anh buồn bã ngồi xuống gốc cây, nghĩ về thân phận mình!
- Mình không có tiền, mà cũng chẳng có nghề ngỗng gì cả. Trông thấy trước là mình sẽ chết đói!
Chợt anh nghe có tiếng gió lào xào, ngoảnh cổ lại, anh thấy một người lạ mặt, mặc áo xanh, trông lịch sự, nhưng lại có một thân chân ngựa gớm ghiếc.
Người ấy nói:
- Ta biết anh thiếu gì rồi. Anh muốn xài bao nhiêu tiền của cũng được, nhưng trước hết ta muốn biết anh có thật gan dạ hay không, vì ta không muốn phí tiền vô ích.
Anh đáp:
- Nghề lính và nhát gan - Hai cái đó làm sao hợp với nhau được, ông cứ việc thử thách tôi đi!
Người ấy nói:
- Được lắm, anh hãy nhìn lại đằng sau.
Người lính vừa quay người lại thì thấy ngay một con gấu to đang gầm gừ tiến lại phía mình. Anh thét:
- Ái chà, ông ngoáy cho mày buồn lỗ mũi, cho mày hết cảu nhảu nhé.
Rồi anh lên đạn, giương súng ngắm, bắn thẳng vào mũi gấu làm gấu ngã lăn ra, không hề nhúc nhích.
Người lạ mặt nói:
- Ta công nhận anh không phải là người nhát gan. Nhưng còn một điều kiện nữa anh phải thực hiện được.
Người lính nhận biết được người đứng trước mặt mình là người như thế nào rồi, anh đáp:
- Miễn là không mất phần hồn, còn ngoài ra, điều kiện gì tôi cũng chấp nhận.
Người áo xanh nói:
- Cái đó tùy anh. Trong bảy năm anh không được tắm giặt, chải đầu cạo râu, cắt móng chân móng tay, và không cầu chúa. Ta đưa cho anh một chiếc áo lót và một cái măng tôi để anh mặc trong suốt thời gian cấm đó. Nếu anh chết mà hạn của bảy năm chưa hết thì anh là người của ta, nhưng nếu anh còn sống thì anh sẽ được tự do và để đền bù cho bảy năm đó anh sẽ sống sung sướng giàu có suốt đời.
Người lính nghĩ tới cảnh khổ cực của mình sẽ phải chịu đựng, nhưng anh đã từng bao phen vào sinh ra tử, giờ đây cũng muốn thử một phen nữa xem sao, nên anh đồng ý. Con quỷ cởi áo xanh cho anh và nói:
- Khi anh đã mặc áo này vào người, mỗi khi cho tay vào túi, anh sẽ thấy trong túi rủng rỉnh toàn tiền.
Rồi con quỷ lột da gấu và nói:
- Da gấu này chính là áo măng tô để anh khoác vào người, nó chính cũng là giường mỗi khi anh muốn ngả lưng, anh không được sử dụng loại giường nào khác, cũng chính vì cách ăn mặc này, nên anh sẽ có tên là "Người da gấu."
Nói xong, con quỷ biến mất.
Người lính mặc vào, thò luôn tay vào túi thì thấy rất nhiều tiền, lúc ấy mới hoàn toàn tin lời con quỷ nói là đúng. Anh khoác da gấu lên người đi chu du thiên hạ, tiêu tiền như nước, hưởng mọi thú vui, không bỏ qua một thứ trò tiêu khiển nào.
Năm đầu, trông anh còn ưa được, nhưng đến năm thứ hai thì chẳng khác gì một con quái tóc xõa xuống che gần kín mặt, râu dài, mọc lởm chởm trông như chổi xể; móng chân móng tay dài nhọn như nanh vuốt, mặt thì cáu ghét tầng tầng lớp lớp, giá như gieo hạt trồng rau ở đó cũng có thể được. Trông thấy anh ta là người ta bỏ chạy. Nhưng vì đến đâu anh cũng cho tiền người nghèo nên người ta cũng cầu mong anh đừng phải chết trong cái hạn của bảy năm, và vì anh trả tiền hậu hĩnh nên anh đi đến đâu người cũng xếp cho chỗ ăn, chỗ ở đàng hoàng.
Năm thứ tư, anh đến một quán trọ. Chủ quán không muốn cho anh trọ, thậm chí ở chuồng ngựa cũng không cho, vì e rằng ngựa trông thấy anh sẽ khiếp sợ, lồng và hí ầm lên. Nhưng khi "Người da gấu" móc ở túi ra một nắm tiền vàng thì chủ quán xiêu lòng, cho anh ở buồng phía sau, nhưng bắt anh ta phải hứa sẽ không ló mặt ra cho người khác thấy để quán trọ của hắn khỏi phải mang tiếng xấu.
Một buổi tối, "Người da gấu" đang ngồi một mình trong buồng, cầu mong bảy năm chóng qua thì nghe thấy tiếng than khóc ở buồng bên cạnh. Vốn có tính thương người, anh chạy ra mở cửa thì thấy một ông già hai tay ôm đầu khóc lóc thảm thiết. Anh đến gần cụ già. Nom thấy anh, cụ đứng phắt dậy định chạy trốn. Nhưng khi nghe thấy anh nói tiếng người, cụ mới yên tâm. Thấy "Người da gấu" ân cần thăm hỏi, cụ liền kể cho anh nghe nguyên nhân nỗi buồn của cụ. Miệng ăn núi lở, gia sản tiêu lần lần rồi cũng hết. Cụ và mấy cô con gái bây giờ lâm vào cảnh túng thiếu, gia đình nghèo đến nỗi không có tiền trả nhà trọ, cụ sẽ bị người ta bỏ tù.
"Da Gấu" nói:
- Nếu chỉ có chuyện thế thôi, cháu có thể giúp cụ, tiền thì cháu có dư.
Anh cho gọi chủ quán đến, trả tiền trọ cho ông cụ và còn dúi vào túi ông già bất hạnh đầy túi vàng.
Giờ thì cụ hết lo, nhưng cụ không biết lấy gì trả ơn. Suy nghĩ một lát cụ nói:
- Anh đi theo tôi về nhà. Các con gái tôi là hoa khôi, anh có thể chọn lấy một đứa. Nếu nó biết là anh đã giúp tôi trong cơn hoạn nạn thì tất nó không từ chối đâu. Tuy anh trông có vẻ kỳ quặc thật, nhưng chắc nó sẽ biết cách chải chuốt cho anh trở nên dễ coi.
"Da Gấu" nghe cũng đã xiêu lòng, và đi theo cụ. Cô gái cả mới thoáng nhìn thấy anh đã khiếp sợ, rú lên và chạy trốn. Cô con gái thứ hai tuy đứng lại, nhưng ngắm anh từ đầu đến chân, rồi nói:
- Con không thể lấy một người chồng mà hình thù người chẳng ra người, vật chẳng ra vật. Con gấu hôm nọ của đoàn xiếc còn dễ coi hơn, nó mày râu nhẵn nhụi, mặc áo kỵ binh tay đi găng trắng, nom như người ấy, trông nó xấu xí, nhưng rồi cũng quen mắt.
Đến lượt cô con gái Út, nàng nói:
- Thưa cha kính yêu, người đã cứu cha khỏi cơn hoạn nạn chắc chắn phải là người tốt. Để đền ơn ấy, cha đã hứa sẽ gả con gái cho ân nhân thì cha phải giữ lời hứa.
Tiếc thay, mặt "Da Gấu" bẩn thỉu, tóc che kín nên không ai thấy được nỗi mừng đang chan chứa trong lòng anh biểu hiện qua nét mặt. Anh rút nhẫn ở ngón tay, bẻ làm đôi, đưa cho cô Út một nửa, nửa còn lại thì anh giữ. Anh khắc tên anh vào nửa nhẫn của nàng và khắc tên nàng vào nửa anh giữ. Anh dặn nàng hãy gìn giữ nửa nhẫn ấy. Khi từ giã nàng, anh nói:
- Anh còn phải đi chu du thiên hạ ba năm nữa. Nếu như sau đó anh trở về, lúc ấy ta sẽ cưới nhau. Nếu anh không trở về thì có nghĩa là anh đã chết, em được tự do lấy chồng khác.
Cô Út đáng thương mặc toàn đồ đen. Mỗi khi nghĩ đến người chồng chưa cưới, cô lại ứa nước mắt, còn hai cô chị thì chỉ dè bĩu, giễu cợt cô em út.
Chị cả nói:
- Cẩn thận em nhé, kẻo lại nát tay vì phải vuốt gấu đấy khi nó giơ cẳng trước bắt tay em.
Chị thứ hai nói:
- Phải coi chừng em nhé, gấu là chúa thích của ngọt. Nếu nó thích dì, nó sẽ xơi ngấu nghiến dì luôn.
Chị cả lại nói ghẹo:
- Dì lúc nào cũng phải chiều lòng nó, không thì nó cảu nhảu ngay đấy.
Và chị hai lại nói chen thêm:
- Chắc chắn đám cưới sẽ vui lắm nhỉ. Nhảy giỏi như gấu mà!
Cô Út chỉ nín lặng, không hề chao đảo vì những lời dè bỉu mỉa mai ấy. Còn "Da Gấu" thì vẫn đi lang thang khắp nơi trong thiên hạ, làm điều thiện, bố thí tiền của cho những người nghèo đói.
Rạng sáng của ngày cuối cùng năm thứ bảy, "Da Gấu" lại ra cánh đồng, đến ngồi dưới lùm cây. Chỉ một lát sau, gió nổi lên ào ào, con quỷ đã hiện ra ngay trước mặt anh, nhìn anh chằm chằm, vứt trả anh cái áo cũ và đòi anh cái áo xanh của nó.
"Da Gấu" nói:
- Chúng ta chưa thanh toán hết nợ với nhau. Anh phải tắm rửa cho tôi sạch sẽ cái đã!
Bất đắc dĩ, quỷ đành phải đi lấy nước tắm cho "Da Gấu," chải đầu và cắt móng tay, móng chân cho anh. "Da Gấu" nom lại ra vẻ một dũng sĩ, đẹp trai hơn trước nhiều.
Khi con quỷ rút đi một cách êm lẹ thì "Da Gấu" thấy mình đã trút được một gánh nặng. Anh đi ra tỉnh, sắm một chiếc áo nhung thật lộng lẫu, ngồi trong một chiếc xe do bốn ngựa trắng kéo, cho xe phóng thẳng về nhà người yêu. Không ai nhận ra anh. Người cha thì cứ tưởng đó là một võ quan cao cấp, liền mời vào buồng, nơi mấy cô con gái đang ngồi. Hai cô chị ngồi hai bên, mời khách ngồi giữa, rót rượu, lấy món ngon nhất ra mời. Hai cô nghĩ bụng: mình chưa từng thấy chàng trai nào đẹp như vậy. Cô em Út mặc toàn đồ đen thì ngồi đối diện với khách. Khi chàng trai ướm hỏi cụ giá có thuận gả một cô cho anh không, hai cô chị đứng phắt dậy, chạy ngay về buồng mình thay đồ, lấy áo quần lộng lẫy nhất mặc vào, cô nào cũng hy vọng chính mình là người sẽ được chọn.
Khi còn lại một mình với cô em Út, người khách lạ liền lấy nửa chiếc nhẫn trong túi ra, thả vào một cốc đầy rượu vang, đưa mời cô. Cô đỡ lấy cốc. Khi đã uống cạn rượu, nhìn thấy một nửa chiếc nhẫn ở đáy cốc, tim cô đập nhanh. Cô lấy nửa nhẫn đeo ở dây chuyền, chắp lại với nửa kia, hai nửa ăn khớp nhau hoàn toàn. Lúc đó "Da Gấu" mới nói:
- Anh chính là chồng chưa cưới của em "Người Da Gấu" mà em đã từng gặp. Anh đã tắm sạch sẽ để hiện lại nguyên hình người.
Anh đi lại phía người yêu, ôm hôn cô.
Đúng lúc ấy, hai cô chị ăn mặc lộng lẫy bước vào. Khi biết chàng trai đã kén cô Út làm vợ, và biết người đó chính là "Da Gấu" khi trước, hai cô chị tức điên người, vùng vằng bỏ đi.