Ngọn đèn xanh 蓝灯

Ngày xửa ngày xưa có một người lính tận tụy phục vụ nhà vua gần hết cả đời người. Những cuộc chinh chiến rồi cũng kết thúc, người lính ấy bị thương tích nhiều nên không thể phụng sự tiếp tục được nữa. Vua cho gọi người lính ấy đến và phán:

- Ngươi có thể trở về quê cũ làm ăn. Ta chẳng cần đến ngươi nữa. Từ nay trở đi ngươi không được nhận tiền nữa. Ta chỉ trả tiền cho những ai đang phụng sự ta.

Lúc bấy giờ người lính không biết tính kế sinh nhai trong những ngày tới như thế nào. Lòng nặng trĩu lo âu, bác đi lang thang suốt ngày, chập tối thì tới một khu rừng. Khi bóng đêm bao phủ khắp cánh rừng, bác nhìn thấy có ánh đèn ở phía xa xa, lại gần thì ra đó là nhà một mụ phù thủy. Bác nói với mụ:

- Xin bà hãy rủ lòng thương cho tôi nghỉ qua đêm nay ở đây, cho tôi ăn uống qua loa chút đỉnh kẻo tôi sẽ chết vì đói khát.

Mụ đáp:

- Ối dào, ai hơi đâu mà đi nuôi một tên lính bị thải hồi. Ta vốn hay thương người, nhưng ta chỉ nhận nếu mi sẵn sàng làm những điều ta sai khiến.

Người lính hỏi:

- Bà muốn sai khiến tôi làm việc gì?

- Sáng sớm mai mi ra cuốc vườn cho ta.

Người lính bằng lòng. Hôm sau bác ta làm cật lực nhưng đến chiều tối vẫn chưa cuốc xong mảnh vườn.

Mụ phù thủy nói:

- Ta biết ngay là ngươi không thể làm hơn được nữa. Ta sẵn lòng để mi ở lại đây đêm nay nữa, để đền đáp công ơn đó, ngày mai mi phải bổ cho ta một xe ngựa củi.

Người lính làm việc quần quật suốt ngày mới bổ xong xe ngựa củi. Tối đến, mụ phù thủy bảo bác ở lại đêm nữa. Mụ nói:

- Ngày mai mi giúp ta việc này: Đằng sau nhà ta có một cái giếng khô đã cạn, ta có đánh rơi xuống đáy giếng một cây đèn, cây đèn đó sáng xanh, không bao giờ tắt. Mi hãy lấy cây đèn ấy lên cho ta.

Ngày hôm sau mụ già dẫn người lính ra bờ giếng, bảo bác ngồi vào một cái sọt, rồi thòng dây xuống. Lấy được cây đèn xanh, bác ra hiệu để mụ kéo lên. Mới kéo tới miệng giếng, mụ đã giơ tay đòi giữ lấy cây đèn. Người lính thấy ngay được tà ý của mụ. Bác nói:

- Không thể được. Tôi chỉ đưa cây đèn khi nào cả hai chân tôi đã đặt lên thành giếng.

Mụ phù thủy nổi giận đùng đùng, buông luôn sợi dây để người lính lại rơi xuống đáy giếng. Mụ bỏ đi, không hề nói lấy một lời.

Người lính khốn khổ kia rơi xuống đất ẩm xốp nên không bị xây xát gì. Ngọn đèn vẫn cháy, nhưng điều đó đâu có giúp bác được gì? Bác biết có lẽ mình không thoát khỏi tay thần chết. Bác ngồi một lúc lâu, ruột gan rối bời. Tình cờ, trong khi thò tay vào túi quần, bác tìm thấy một cái tẩu, thuốc đã nhồi một nửa. Bác thầm nghĩ:

- Chắc đây là thú vui cuối cùng của đời mình.

Lấy tẩu ra, bác châm vào ngọn đèn xanh, rồi ngồi ngậm tẩu, rít vài hơi.

Khi khói thuốc bay tỏa khắp giếng, bỗng xuất hiện một người đen xì, người đó đứng ngay trước mặt người lính và hỏi:

- Xin ông cho biết, ông có điều chi sai bảo ạ?

Người lính sửng sốt trước sự việc ấy, mãi sau mới nói:

- Ta mà lại có điều cần sai khiến anh ư?

Người tí hon nói:

- Tôi có trách nhiệm thực hiện tất cả những điều ông muốn.

Người lính thốt lên:

- Thế thì hay quá! Trước hết, hãy giúp ta ra khỏi giếng.

Người tí hon đen xì kia dắt bác lính già đi qua một con đường hầm ngầm trong lòng đất, nhưng cũng không quên đem theo cây đèn sáng xanh. Dọc đường đi, người đó chỉ cho bác lính biết kho vàng mà mụ phù thủy mang về đây cất giấu bấy lâu nay. Người lính muốn mang đi bao nhiêu cũng được.

Lên đến mặt đất, bác lính bảo người tí hon:

- Giờ anh hãy đi trói mụ phù thủy già kia và mang nó ra trước tòa xét xử!

Chỉ một lát sau thì mụ phù thủy cưỡi mèo rừng phóng nhanh như gió đi qua. Miệng la hét nghe kinh hồn, nhưng ngay sau đó người tí hon xuất hiện và nói:

- Mọi việc đã đâu vào đấy. Mụ phù thủy đã bị treo trên giá treo cổ. Ông còn muốn sai khiến gì nữa không?

Người lính trả lời:

- Bây giờ thì không. Anh cứ về nhà đi. Nhớ đến ngay nhé, nếu nghe ta gọi.

Người tí hon nói:

- Ông chẳng cần phải gọi. Mỗi khi ông lấy tẩu, châm lửa ở ngọn đèn xanh là tôi đã đứng trước mặt ông rồi.

Ngay sau đó người tí hon biến mất.

Người lính trở lại kinh thành, nơi bác ra đi. Bác may sắm quần áo đẹp, vào nhà trọ sang nhất, bảo chủ quán dọn cho mình một căn phòng trang hoàng thật lộng lẫy. Khi đã dọn vào ở, bác gọi người tí hon đen thui tới và nói:

- Ta đã trung thành phụng sự nhà vua, nhưng vua lại thải ta về vườn, tính bỏ ta chết đói. Ta muốn trả thù chuyện đó.

Người tí hon nói:

- Thế tôi phải làm gì bây giờ?

- Đêm khuya, khi công chúa ngủ đã say, anh hóa phép mang công chúa về đây để quét tước nhà cửa, lau chùi đồ đạc trong nhà của ta.

Người tí hon nói:

- Đối với tôi, chuyện ấy dễ như trở bàn tay, nhưng đối với ông, đó là một trò nguy hiểm, một khi câu chuyện vỡ lở, ông có thể bị nguy đến tính mạng.

Đúng lúc chuông điểm mười hai tiếng báo hiệu nửa đêm, cửa bỗng mở, người tí hon mang công chúa vào.

Người lính reo lên:

- Chà chà, cô đã đến đấy à? Xin mời bắt tay ngay vào việc! Hãy đi lấy chổi, rồi quét sạch căn buồng này.

Khi công chúa quét xong nhà, người lính gọi lại, giơ hai chân và nói:

- Tháo ủng cho ta mau!

Người lính còn lấy ủng ném vào cô, bắt cô nhặt lên, lau sạch và đánh xi cho bóng. Công chúa mắt lim dim im lặng làm mọi việc, không hề kêu ca nửa lời. Khi gà gáy canh nhất, người tí hon lại mang công chúa trở về cung vua và đặt nàng vào giường.

Sáng hôm sau, công chúa vào tâu vua cha rằng đêm qua nàng nằm mơ rất kỳ lạ:

- Con bị mang đi qua phố nhanh như chớp, tới buồng một người lính. Con phải hầu hắn như người ở thực vậy, làm những công việc hèn kém như quét buồng, đánh giày. Tuy đó chỉ là một giấc mơ, nhưng sao con thấy người mệt nhọc như chính con đã làm tất cả những việc ấy thật.

Vua nói:

- Chiêm bao có thể là sự thật. Cha muốn khuyên con điều này: Con lấy đỗ bỏ đầy túi áo và khoét một lỗ nhỏ ở túi. Khi con lại bị mang đi, đỗ sẽ rơi ra để lại dấu vết trên các đường phố mà con đi qua.

Trong lúc bày mưu kế dặn công chúa, vua không biết là người tí hon cũng có mặt ở gần đó và đã nghe hết được đầu đuôi câu chuyện.

Đêm khuya, người tí hon lại mang công chúa đi, đỗ rơi từ trong túi áo nhưng không để lại một dấu vết nào cả, vì người tí hon đa mưu kia đã rắc đỗ trước ở khắp các phố. Công chúa vẫn phải làm công việc con ở cho đến khi gà gáy canh nhất.

Sớm hôm sau, vua sai bộ hạ đi khắp nơi, tính tìm theo dấu vết hạt đỗ, nhưng chỉ uổng công. Ở phố nào cũng thấy trẻ con nghèo ra đường nhặt đỗ và thì thầm nói với nhau:

- Đêm qua có trận mưa ra đỗ.

Vua nói:

- Cha con ta phải tìm kế khác. Con cứ để nguyên giày lên giường ngủ. Trước khi chúng mang con trở về cung vua, con hãy giấu một chiếc giày lại ở con bị dẫn tới. Thế nào cha cũng tìm ra chiếc giày đó.

Người tí hon đen thui kia nghe được hết. Tối đến, khi người lính lại sai đi bắt công chúa mang tới, người tí hon khuyên can không nên và nói rằng chính bản thân mình chưa nghĩ ra cách gì để phá mưu kế mới, vì thế nếu như chiếc giày kia bị phát hiện thì có thể nguy hại tới tính mạng của người lính.

Người lính không chịu và nói:

- Thì anh cứ làm như điều tôi nói đã!

Đêm thứ ba công chúa lại phải làm việc như con ở. Nhưng trước khi bị đem trả về cung, nàng đã giấu một chiếc giày xuống gầm giường.

Ngay sáng hôm sau vua đã ra lệnh cho quân đi khắp mọi nơi trong kinh thành tìm chiếc giày của công chúa. Người ta tìm thấy giày ở nhà người lính. Người tí hon khuyên bác ta nên trốn ngay khỏi kinh thành, nhưng chưa kịp trốn thì đã bị bắt, nhốt vào trong nhà tù. Mải chạy trốn, người lính không kịp mang theo cây đèn xanh và vàng bạc, trong túi vỏn vẹn chỉ có một đồng xu bằng vàng.

Người lính bị xích, đang đứng bên cửa sổ nhà ngục, bỗng thấy một người bạn cũ đi qua, bác liền gõ vào cửa kính. Khi người kia tới bên cửa sổ, bác nói:

- Anh làm ơn đến nhà trọ lấy cho tôi cái ruột tượng tôi để quên ở đó. Tôi xin biếu anh đồng tiền vàng này.

Người bạn đi ngay và mang lại cho người lính cái ruột tượng. Đợi cho người bạn đi khuất, khi chỉ còn lại một mình, người lính ngồi châm điếu, người tí hon lại hiện ra và nói:

- Ông đừng sợ hãi gì cả, cứ để chúng muốn điệu đi đâu thì điệu, muốn làm gì thì làm, nhưng nhớ lúc nào cũng mang theo cây đèn xanh.

Hôm sau, người lính bị dẫn ra trước tòa để xét xử. Mặc dù bác ta không phạm trọng tội gì nhưng quan tòa vẫn tuyên án tử hình. Khi bị dẫn ra pháp trường, người lính xin nhà vua một ân huệ cuối cùng.

Vua hỏi:

- Ngươi muốn xin điều gì?

- Thần xin được phép hút một hơi thuốc ở dọc đường ra pháp trường.

- Ngươi muốn rít liền ba hơi cũng được. Nhưng đừng có tưởng như vậy rồi ta tha chết cho ngươi.

Người lính liền rút tẩu ra, châm lửa ở ngọn đèn xanh. Mấy vòng khói thuốc vừa cuộn tỏa lên thì người tí hon đen thui cũng xuất hiện, tay cầm một chiếc dùi cui rồi nói:

- Thưa ông, ông muốn sai khiến điều gì ạ?

- Anh hãy vì ta mà nện cho bọn quan tòa giả dối kia cùng bọn tay chân của chúng một trận nhừ tử và nện cả vua bạc ác kia nữa.

Nhanh như chớp, người tí hon vung dùi cui nện lia lịa vào chúng. Gậy vừa chạm vào đứa nào, đứa ấy ngã lăn ra bất tỉnh. Tên vua cuống cuồng lo sợ, quỳ xuống xin tha chết. Hắn dâng bác lính cả ngôi báu cùng giang sơn, lại gả công chúa cho bác nữa.

 

从前，有一个士兵，为国王服役多年，数次负伤，可是战争结束时，国王却对他说："现在你可以解甲归田了，我不再需要你继续服役。我只给为我服役的人发饷，所以从我这儿你再也得不到一个子儿了。"

可怜的士兵不知该靠什么度日。 他拖着沉重的脚步往家走，傍晚时分来到了一片大森林。 他看见一所房子里透出一点儿灯光，房子里住着一个巫婆。 "给我一个睡觉的地方，再给我一点儿吃的和喝的吧，"他对巫婆说，"我已经快不行了。""嗬，嗬，"她回答说，"谁肯无缘无故地给一个逃兵什么呢？不过，要是你听我的吩咐，我倒愿意对你发发慈悲，收留你住下。"

"你想叫我做什么呢？"士兵问道。

"明天给我松园子里的土。"

士兵满口答应。 第二天，他拼命干了一整天，可天黑时还是没干完。

"我看，"巫婆说，"今儿个你只能干这么多了，我呢，愿意再留你住一夜，可你得给我劈一大堆木柴。"

士兵又干了一整天。 可是，到了晚上，巫婆提出他应该再住一夜。

"我叫你明天干的活儿很轻松。在我屋子后边，有一口干枯的老井，我有一盏灯掉下去了。这盏灯发蓝光，永远也不会熄灭，你帮我把它捡上来。"

第二天，老巫婆领着士兵来到井边，用筐子把他放到了井里。 他找到了那盏发蓝光的灯，接着发出信号，让巫婆把他拉上去。 巫婆把他往上拉着，谁知他快到井口的时候，巫婆却伸手想把蓝灯夺走。 士兵呢，发觉她没安好心，就冲她说："不，我不能把灯给你，我得先上到地面才行。"巫婆一听，火冒三丈，把士兵又扔回了井里，自己却走了。

可怜的士兵被摔在了井底，倒没有伤着。 那盏蓝灯还在闪闪发光，可这有什么用呢？ 他感觉自己必死无疑了，心里涌现出了无限的哀伤，呆呆地坐了好久。 后来，他无意中把手神进口袋里，摸到了他的烟斗，发现里边还装着半斗烟丝。 "这是我最后的享受啦。"他心里想于是把烟斗从口袋里拿出来，就着蓝灯的火焰把它点燃，开始抽了起来。 烟雾在井底冉冉升腾，在井中弥漫。 忽然间，一个皮肤黝黑的小人儿出现在他的面前，问他说：

"先生，您有何吩咐？"

"我怎么能对你呼来唤去呢？"

"对您，"小人儿回答说，"我是有求必应的。"

"那好哇，"士兵说，"帮我从井里出去吧。"

小人儿拉起他的手，提起蓝灯，领着他穿过一条地道。 途中，他把巫婆聚敛隐藏起来的金银财宝指给士兵看，士兵尽其所能，搬走了不少金子。

回到地面上之后，士兵对小人儿说："请你去把那个巫婆捆起来，让她接受审判。"

不大一会儿，巫婆就骑着一只雄性大野猫，令人毛骨悚然地尖叫着，从士兵面前一闪而过。 小人儿说："审判完毕，巫婆已上了绞刑架。"

然后，小人儿问："先生，您还有什么吩咐？"

士兵回答说："暂时没有了，你可以回家了。不过，我一叫你，你必须马上就到。"

"不必叫，"小人儿解释说，"您只要用蓝灯的火焰点燃烟斗，我马上就来到您身边了。"说完，他便无影无踪了。

士兵回到原来的城市，住进最高档的旅馆，订做了许多漂亮服装，还吩咐旅馆给他准备一间装饰得富丽堂皇的房间。 一切安排就绪之后，他唤来皮肤黝黑的小人儿，对他说："服役期间，我对国王忠心耿耿，他却把我赶走，让我忍饥挨饿，现在我要报这个仇。"

"让我做什么呢？"小家伙问。

"等夜深了，你去宫里把公主背来，让她给我当女仆。"

小人儿说："这易如反掌，可对您却有危险。"

午夜钟声刚敲响，士兵的房门被一下子推打开了，小人儿把公主背进房间。

"啊哈，你来啦！"士兵喊叫道，"快去拿扫帚，把房间好好打扫一下。"

公主打扫完毕，他把公主叫到扶手椅前，伸出双脚，吩咐她脱去他的靴子。 然后，他把靴子冲着公主的脸上扔过去，叫她把靴子擦干净，要擦得乌黑锃亮。 公主困乏得眼睛都快睁不开了，却心甘情愿、一声不吭地忙这忙那。 公鸡啼鸣时，小人儿又把公主背回宫里，放在床上。

第二天早上，公主去见父亲，告诉父亲她做了一个希奇古怪的梦。 "我被人背着，快得跟闪电一样，穿过一条又一条的街道，送进一个士兵的房间。我被迫像女仆一样地伺候他，扫房间，擦皮靴。虽说这只是一个梦，可是我却筋疲力尽，好像真的干了那些活儿似的。"

"也许这不是一个梦，"国王说，"听我说，把你的口袋里装满豌豆，然后在口袋上戳个小窟窿；要是再有人来背你走，豆子就会掉在街道上，这样就可以发现你的去处。"

国王说这番话的时候，小人儿隐了身就站在旁边，听得真真切切。 夜里，小人儿又来背睡梦中的公主，穿过街道时，的确有豌豆从口袋里掉出来，却不起任何作用，原来那个小机灵鬼儿事先在每一条街道上都洒上了豌豆。 公主呢，再次被迫像女仆一样，辛勤劳作到鸡叫。

第二天早上，国王差人出去寻找踪迹，却是枉费心机，因为条条街道上都有成群的穷孩子在拾豌豆，嘴里还嚷嚷着：

"昨天夜里一定下了豌豆雨啦。"

"咱们得另想办法，"国王说，"你上床时，别脱鞋子。你从那儿回来之前，藏起来一只，我一定能找到它。"

这回又让皮肤黝黑的小人儿给听见了。 当天夜里，士兵吩咐他去把公主背来时，他对士兵说："这次我可不知如何是好。要是在您的房间里搜出鞋子来，那您就遭殃啦。"

"照我说的去做。"士兵回答道。

于是，公主第三天夜里又来做苦工，但是，这一回，公主在被背回去之前，却把一只鞋藏在了士兵的床底下。

第二天早上，国王派人出去在全城寻找他女儿的鞋，结果在士兵的房间里搜到了。 士兵呢，经过小人儿的再三请求，已经急急忙忙地逃出城去，但还是很快就被追上了关进了监牢。 匆忙逃走时，他忘记了带上至关重要的东西--那盏蓝灯和金子。 他身上只有几个硬币。 他戴着沉重的镣铐，站在牢房窗口，看到一个当年的同伴打外边走过。 这位同伴走过来时，他敲了敲玻璃窗，对他说："要是你愿意去把我忘在旅馆的小包裹取来，我一定好好酬谢你。"同伴跑去很快就把包裹取回来了。 同伴刚走，他马上就用蓝灯的火焰点燃了烟斗，他的那位皮肤黝黑的小朋友一下子又站在了他身边。 "别害怕，"小人儿说，"不管他们把您押往哪里，您去就是啦，可是千万别忘记了带上蓝灯。"

次日，国王对士兵开庭审判。 尽管他并无大罪，却被判了死刑。 在被推上绞刑架之前，他恳求国王恩准他最后一个请求。

"恩准什么呀？"国王问道。

"恩准我在路上抽一袋烟。"

"你可以抽三袋。不过，你别忘了，三袋烟可救不了你的命。"国王反唇相讥。

士兵抽出烟斗，用蓝灯的火焰点着了。 一个烟圈刚刚袅袅地升起，小人儿手里握着一根短棍，就已经站在了他的面前，问他说："主子，您有什么吩咐？"

"去把那些人面兽心的法官给我揍趴下，对那个国王千万也别手软，他待我坏透了。"

小人儿气冲牛斗，挥舞着短棍大打出手，周围的人个个被他打倒在地。 国王匍匐在地，为了保全性命，答应把王国让给士兵，并且把女儿许配给他。