格林童话中越对译：莴苣姑娘

 

莴苣姑娘

从前有一个男人和一个女人，他俩一直想要个孩子，可总也得不到。最后，女人只好希望上帝能赐给她一个孩子。他们家的屋子后面有个小窗户，从那里可以看到一个美丽的花园，里面长满了奇花异草。可是，花园的周围有一道高墙，谁也不敢进去，因为那个花园属于一个女巫。这个女巫的法力非常大，世界上人人都怕她。一天，妻子站在窗口向花园望去，看到一块菜地上长着非常漂亮的莴苣。这些莴苣绿油油、水灵灵的，立刻就勾起了她的食欲，非常想吃它们。这种欲望与日俱增，而当知道自己无论如何也吃不到的时候，她变得非常憔悴，脸色苍白，痛苦不堪。她丈夫吓坏了，问她："亲爱的，你哪里不舒服呀？""啊，"她回答，"我要是吃不到我们家后面那个园子里的莴苣，我就会死掉的。"丈夫因为非常爱她，便想："与其说让妻子去死，不如给她弄些莴苣来，管它会发生什么事情呢。"黄昏时分，他翻过围墙，溜进了女巫的花园，飞快地拔了一把莴苣，带回来给她妻子吃。妻子立刻把莴苣做成色拉，狼吞虎咽地吃了下去。这莴苣的味道真是太好了，第二天她想吃的莴苣居然比前一天多了两倍。为了满足妻子，丈夫只好决定再次翻进女巫的园子。于是，黄昏时分，他偷偷地溜进了园子，可他刚从墙上爬下来，就吓了一跳，因为他看到女巫就站在他的面前。"你好大的胆子，"她怒气冲冲地说，"竟敢溜进我的园子来，像个贼一样偷我的莴苣！""唉，"他回答，"可怜可怜我，饶了我吧。我是没办法才这样做的。我妻子从窗口看到了你园子中的莴苣，想吃得要命，吃不到就会死掉的。"女巫听了之后气慢慢消了一些，对他说："如果事情真像你说的这样，我可以让你随便采多少莴苣，但我有一个条件：你必须把你妻子将要生的孩子交给我。我会让她过得很好的，而且会像妈妈一样对待她。"丈夫由于害怕，只好答应女巫的一切条件。妻子刚刚生下孩子，女巫就来了，给孩子取了个名字叫"莴苣"，然后就把孩子带走了。
"莴苣"慢慢长成了天底下最漂亮的女孩。孩子十二岁那年，女巫把她关进了一座高塔。这座高塔在森林里，既没有楼梯也没有门，只是在塔顶上有一个小小的窗户。每当女巫想进去，她就站在塔下叫道：
"莴苣，莴苣，
把你的头发垂下来。"
莴苣姑娘长着一头金丝般浓密的长发。一听到女巫的叫声，她便松开她的发辫，把顶端绕在一个窗钩上，然后放下来二十公尺。女巫便顺着这长发爬上去。
一两年过去了。有一天，王子骑马路过森林，刚好经过这座塔。这时，他突然听到美妙的歌声，不由得停下来静静地听着。唱歌的正是莴苣姑娘，她在寂寞中只好靠唱歌来打发时光。王子想爬到塔顶上去见她，便四处找门，可怎么也没有找到。他回到了宫中，那歌声已经深深地打动了他，他每天都要骑马去森林里听。一天，他站在一棵树后，看到女巫来了，而且听到她冲着塔顶叫道：
"莴苣，莴苣，
把你的头发垂下来。"
莴苣姑娘立刻垂下她的发辫，女巫顺着它爬了上去。王子想："如果那就是让人爬上去的梯子，我也可以试试我的运气。"第二天傍晚，他来到塔下叫道：
"莴苣，莴苣，
把你的头发垂下来。"
头发立刻垂了下来，王子便顺着爬了上去。
莴苣姑娘看到爬上来的是一个男人时，真的大吃一惊，因为她还从来没有看到过男人。但是王子和蔼地跟她说话，说他的心如何如何被她的歌声打动，一刻也得不到安宁，非要来见她。莴苣姑娘慢慢地不再感到害怕，而当他问她愿不愿意嫁给他时，她见王子又年轻又英俊，便想："这个人肯定会比那教母更喜欢我。"她于是就答应了，并把手伸给王子。她说："我非常愿意跟你一起走，可我不知道怎么下去。你每次来的时候都给我带一根丝线吧，我要用丝线编一个梯子。等到梯子编好了，我就爬下来，你就把我抱到你的马背上。"因为老女巫总是在白天来，所以他俩商定让王子每天傍晚时来。女巫什么也没有发现，直到有一天莴苣姑娘问她："我问你，教母，我拉你的时候怎么总觉得你比那个年轻的王子重得多？他可是一下子就上来了。""啊！你这坏孩子！"女巫嚷道，"你在说什么？我还以为你与世隔绝了呢，却不想你竟然骗了我！"她怒气冲冲地一把抓住莴苣姑娘漂亮的辫子，在左手上缠了两道，又用右手操起一把剪刀，喳喳喳几下，美丽的辫子便落在了地上。然后，她又狠心地把莴苣姑娘送到一片荒野中，让她凄惨痛苦地生活在那里。
莴苣姑娘被送走的当天，女巫把剪下来的辫子绑在塔顶的窗钩上。王子走来喊道：
"莴苣，莴苣，
把你的头发垂下来。"
女巫放下头发，王子便顺着爬了上去。然而，他没有见到心爱的莴苣姑娘，却看到女巫正恶狠狠地瞪着他。"啊哈！"她嘲弄王子说，"你是来接你的心上人的吧？可美丽的鸟儿不会再在窝里唱歌了。她被猫抓走了，而且猫还要把你的眼睛挖出来。你的莴苣姑娘完蛋了，你别想再见到她。"王子痛苦极了，绝望地从塔上跳了下去。他掉进了刺丛里，虽然没有丧生，双眼却被刺扎瞎了。他漫无目的地在森林里走着，吃的只是草根和浆果，每天都为失去爱人而伤心地痛哭。他就这样痛苦地在森林里转了好几年，最后终于来到了莴苣姑娘受苦的荒野。莴苣姑娘已经生下了一对双胞胎，一个儿子，一个女儿。王子听到有说话的声音，而且觉得那声音很耳熟，便朝那里走去。当他走近时，莴苣姑娘立刻认出了他，搂着他的脖子哭了起来。她的两滴泪水润湿了他的眼睛，使它们重新恢复了光明。他又能像从前一样看东西了。他带着妻子儿女回到自己的王国，受到了人们热烈的欢迎。他们幸福美满地生活着，直到永远。

*     *     *     *     *

Rapunzen

Ngày xưa có hai vợ chồng nhà kia không có con, họ mong rằng ngày kia trời sẽ thương cảnh ngộ họ. Nhìn qua cửa sổ sau nhà thì thấy một mảnh vườn tuyệt đẹp, trồng toàn hoa thơm, các loại rau lạ. Mọi người đều biết đó là mảnh vườn của một mụ phù thủy nên không ai dám trèo tường vào vườn.
Một hôm, nhìn qua cửa sổ đằng sau nhà, người vợ thấy ở luống rau kia có loại rau mọc tươi mơn mởn, từ đó bà trở nên thèm được ăn thứ rau đó. Cơn thèm ngày càng tăng, rồi một hôm, đang đứng bên cửa sổ người vợ thấy choáng váng cả người và ngã lăn ra đất. Thấy vợ tái nhợt nằm đó, chồng lại bên và hỏi:
- Em yêu, em sao vậy?
Người vợ đáp:
- Trời, nếu em không được ăn một bữa rau ba lăng trồng ở vườn sau nhà chắc em chết mất.
Chồng rất thương vợ nên nghĩ:
- Tại sao lại để vợ mình chết nhỉ, cứ liều sang lấy, đến đâu thì đến.
Đợi trời xẩm tối, chồng trèo tường lẻn vào vườn lấy rau ba lăng về cho vợ. Vợ nấu ăn thật ngon lành. Rồi hôm sau vợ lại càng thấy thèm rau ba lăng và năn nỉ chồng đi lấy nữa.
Đợi trời xẩm tối, người chồng vào, vừa mới trèo qua tường đặt chân xuống đất thì đứng ngay trước mặt chàng là mụ phù thủu, chàng hoảng sợ, mụ nhìn chàng với con mắt bực tức và nói:
- Ngươi cả gan thật đấy, dám vào vườn ta hái trộm rau ba lăng. Ngươi sẽ biết tay ta.
Người đàn ông đáp:
- Trời, thương tình tôi với, chỉ vì thương vợ quá nên mới có chuyện hái trộm rau, vợ tôi nhìn thấy rau non mơn mởn nên thèm, thèm đến nỗi có thể chết đi được.
Mụ bớt giận và nói:
- Ngươi có thể hái rau ba lăng như ngươi muốn, nhưng với điều kiện, đứa con vợ ngươi đẻ phải giao cho ta nuôi, ta chăm sóc nó như con đẻ của ta.
Trong lúc hoảng sợ người chồng đồng ý tất cả. Đến khi người vợ sinh con, mụ phù thủy tới đòi, đặt tên đứa bé là Rapunzên - rau ba lăng - rồi mụ bế đứa bé đi luôn.
Rapunzên lớn lên nom rất dễ thương. Năm Rapunzên mười hai tuổi, mụ phù thủy nhốt em ở trong một cái tháp không có bậc lên hay cửa để ra vào. Mỗi khi muốn vào tháp mụ phù thủy phải gọi:
- Rapunzen, Rapunzen
Ta muốn leo lên,
Bện thả tóc xuống.
Rapunzên có bộ tóc dài óng mượt, mái tóc vàng nom cứ tưởng những sợi vàng ròng. Mỗi khi nghe giọng mụ phù thủy gọi, Rapunzên gỡ mái tóc dài ra, buộc một đầu vào chiếc móc ở tháp và thả đầu kia xuống, tóc Rapunzên dài chạm đất, mụ phù thủy đu theo mái tóc mà lên tháp.
Nhiều năm trôi qua, một ngày kia có hoàng tử cưỡi ngựa đi ngang qua, chàng nghe thấy có tiếng hát vang ra từ trong tháp, chàng dừng ngựa để nghe. Đó là tiếng hát của Rapunzên, nàng hát cho đỡ buồn. Hoàng tử tìm đường vào trong tháp nhưng không thấy cửa ra vào. Chàng ra về nhưng lòng còn bâng khuâng nhớ người có giọng hát hay. Và từ đó ngày nào hoàng tử cũng tới gần tháp để nghe hát. Một hôm, trong lúc hoàng tử đang đứng sau một gốc cây cổ thụ thì thấy mụ phù thủy bước tới gần tháp gọi với lên:
- Rapunzen, Rapunzen.
Ta muốn leo lên,
Bện thả tóc xuống.
Rapunzên thả bím tóc xuống, mụ phù thủy leo lên. Hoàng tử nghĩ:
- Phải chăng đó chính là cái thang để leo lên tháp? Ta cũng thử một lần xem sao.
Ngày hôm sau, đợi lúc trời xấm tối, hoàng tử tới gần tháp gọi với lên:
- Rapunzen, Rapunzen.
Ta muốn leo lên,
Bện thả tóc xuống.
Bím tóc được thả xuống, hoàng tử leo lên.
Rapunzên chưa từng gặp người đàn ông nào trong đời nên rất hoảng sợ. Hoàng tử vui vẻ, nhã nhặn, dùng lời lẽ nhẹ nhàng kể cho Rapunzên nghe rằng chàng từ khi nghe nàng hát đến giờ lòng lúc nào cũng khao khát được gặp người hát. Rapunzên dần dần tĩnh tâm lại. Hoàng tử hỏi nàng liệu có thể sống bên nàng được không, nàng thấy chàng đẹp trai, khỏe mạnh nên cũng rất ưng, nàng đặt bàn tay mình vào trong lòng bàn tay chàng và nói:
- Em cũng rất muốn đi cùng với anh, nhưng em không biết làm cách nào để tụt xuống chân tháp. Nếu như mỗi lần đến thăm em, anh mang cho em một bó tơ, em lấy tơ bện thành dây chão, khi nào dây chão bện xong em sẽ tụt xuống chân tháp, anh đón em lên ngựa và hai ta cùng đi.
Hai người hẹn với nhau, rằng cứ chiều tối chàng lại tới, vì ban ngày mụ phù thủy tới. Mụ phù thủy hoàn toàn không biết chuyện hò hẹn giữa hoàng tử và Rapunzên. Một hôm Rapunzen hỏi:
- Bà Gothel ơi, cháu hỏi bà nhé, tại sao kéo bà lên tháp cháu thấy nặng hơn là kéo hoàng tử.
Mụ phù thủy liền la mắng:
- Ái chà, mày là quân vô đạo, mày nói gì vậy, tao tưởng tao đã cách ly mày với thế giới bên ngoài rồi, không ngờ mày còn có thể đánh lừa được cả tao.
Trong cơn tức giận, mụ túm tóc Rapunzen, lôi giật và tay trái ghì Rapunzen, tay phải cầm kéo cắt tóc, xoạt, xoạt - những bím tóc óng mượt rơi xuống đất. Mụ vẫn chưa hả giận, mụ đưa Rapunzen tới một miền hoang vu cằn cỗi để nàng phải sống trong cảnh thường xuyên bị đói khát dằn vặt.
Giờ đây mụ phù thủy ngồi trong tháp, mụ cột chặt bím tóc vào móc ở bên cửa sổ, khi hoàng tử tới và gọi
- Rapunzen, Rapunzen.
Ta muốn leo lên,
Bện thả tóc xuống.
Bím tóc được thả xuống, hoàng tử leo lên. Tới nơi chàng không thấy Rapunzen thương yêu, chỉ thấy mụ phù thủy có cặp mắt trợn trừng dữ tợn. Mụ cười vang nhạo chàng.
- Ái chà chà, ngươi tính đến đón người thương chứ gì, nhưng con chim ấy đâu còn ở trong tổ, nó cũng chẳng còn ca hát được nữa, mèo đã bắt nó đi rồi. Còn ngươi, mắt sẽ bị gai đâm mù, ngươi sẽ không bao giờ nhìn thấy Rapunzen, đối với ngươi hình ảnh Rapunzên thế là hết.
Trong lúc choáng váng hoàng tử nhảy từ trên tháp cao xuống bụi gai, bị gai đâm mù cả hai mắt, chàng đi lang thang trong rừng sâu, bới đào rễ cây, củ các loại và hái dâu rừng để ăn. Chàng vừa đi vừa than khóc nhớ người yêu.
Chàng đi hết nơi này tới nơi khác, sống cuộc đời lang thang như vậy mấy năm trời, cuối cùng chàng tới miền hoang vu kia, nơi Rapunzen cùng hai con đang sống - nàng sinh được một trai, một gái - Nghe tiếng nàng gọi con chàng ngờ ngợ và cứ hướng tiếng người nói đi tới, khi chàng đến gần, Rapunzen nhận ngay ra và ôm choàng lấy chàng mà khóc. Hai giọt lệ rỏ xuống mắt chàng, làm cho mắt chàng sáng ra, chàng nhìn được như xưa. Chàng cùng nàng và các con trở về vương quốc của mình. Họ được đón tiếp trọng thể trong niềm vui chung của mọi người. Từ đó hai người sống bên nhau trong bình an và hạnh phúc.