"Vợ thân yêu của anh, em bảo rằng em ngại anh che giấu những ý nghĩ chân thật đối với em và hỏi anh đang suy tư gì trong những ngày qua..."
Scarlett hoảng hốt thầm nghĩ:
"Đức Mẹ ơi! Che giấu những ý nghĩ chân thật Melly đọc được tư tưởng của chàng ? Hay của mình ? Có lẽ chị ta đã nghi ngờ chàng và mình ..."
Tay nàng run lên bần bật, kéo lá thơ tới gần hơn, nhưng khi đọc đoạn kế nàng cảm thấy yên lòng .
"Em thân yêu, nếu anh có giấu em chuyện gì thì đó chỉ là vì anh không muốn tạo thêm một gánh nặng cho em thôi, vì ngoài sự lo lắng của em đối với anh, anh còn làm sao bắt em phải ưu tư hơn nữa về những bấn loạn tinh thần của anh. Nhưng anh không thể giấu em điều gì được, vì em đã hiểu rõ anh. Em đừng quá lo. Anh không bị thương cũng chẳng bị bịnh . Anh ăn uống khá đầy đủ và thỉnh thoảng cũng được ngủ trên giường . Người chiến sĩ không thể đòi hỏi gì hơn thế nữa . Nhưng Melanie, tim anh lúc nào cũng nặng nề và anh sắp phơi bày ra tất cả đây.
"Trong những đêm hè nầy anh cứ thao thức thật lâu sau khi doanh trại đã ngủ yên. Anh nhìn lên bầu trời đầy sao, anh tự hỏi "Tại sao mà mầy lại ở đây, Ashley Wilkes? Mầy chiến đấu cho ai?"
"Chắc chắn là không phải chiến đấu cho danh dự và vinh quang. Chiến tranh là một điều nhơ nhớp trong khi anh thì không thích bợn nhơ. Anh không phải là chiến sĩ và cũng chẳng bao giờ mong ước tìm kiếm những danh vọng hão huyền dù là trong nòng đại bác . Vậy mà ở trận tuyến nầy đang có anh... một kẻ mà Thượng đế đã không an bài gì hơn là làm cho một nhà quí phái hiếu học ở vùng quê. Melanie, em có biết tại sao không? Kèn thúc quân không làm máu anh sôi lên được, tiếng trống trận cũng không lôi cuốn được chân anh. Và anh đang thấy rõ rằng chúng ta đã bị phản bội, bị phản bội bởi tánh kiêu căng của miền Nam cứ tin rằng một người miền Nam có thể đánh ngã mười hai tên Yankee, cứ tin rằng vương quốc bông vải có thể chế ngự cả thế giới . Chúng ta cũng bị phản bội bởi những chữ những câu huênh hoang, những thành kiến, thù hận phát xuất từ cửa miệng của những người lãnh đạo, những người mà chúng ta tôn sùng ... "Vương quốc bông vải, Chế độ nô lệ, Quyền lợi Tiểu bang, Bọn Yankee đáng trừng trị!"
"Nằm trên mền, nhìn bầu trời sao, anh tự nhủ "Mầy chiến đấu cho ai đây?" Anh nghĩ đến quyền lợi Liên bang, bông vải, bọn da đen và đến quân Yankee mà chúng ta đã được dạy dỗ để căm thù . Anh biết tất cả những thứ ấy không phải là lý do đưa anh ra trận mạc . Thay vào đó, anh lại mơ về Twelve Oaks, về những hàng cột trắng dưới ánh trăng nghiêng, về cái màu kỳ diệu của những nụ hoa mộc lan nằm trong trăng và những dây tường vi làm cho thềm nhà mát rượi ngay trong những ngày oi ả nhứt . Anh lại thấy mẹ anh đang may vá ở đó như những ngày anh còn bé . Anh cũng thấy bọn da đen bụi bặm từ đồng ruộng trở về, mệt nhọc nhưng vẫn không ngừng ca hát và sẵn sàng ăn tối, rồi tiếng trục rít lên khi gàu nước chạm vào mình nước mát lạnh trong giếng . Và còn nữa, anh thấy phong cảnh dài theo con đường dẫn tới bờ sông, băng qua những cánh đồng bông vải, và sương chiều bốc dậy từ thung lũng . Đó mới chính là những gì làm cho anh có mặt ở đây, dù anh không thích cái chết, cảnh khốn cùng hoặc sự vinh quang và cũng không hề thù hận một ai. Có lẽ đó là cái được gọi là lòng ái quốc, tình yêu đất nước . Nhưng Melanie, còn một cái gì sâu xa hơn thế . Bởi vì, những điều anh vừa kể chỉ là biểu tượng của những gì khiến anh đang liều chết, biểu tượng của cuộc đời anh yêu mến . Bởi vì anh đang chiến đấu cho những ngày xa xưa, cho nếp sống cố cựu của chúng mình mà anh vô cùng yêu quí, nhưng anh sợ là những thứ đó sắp vĩnh viễn mất đi, dầu cuộc diện sẽ ra sao, bởi lẽ thắng hay bại, chúng ta cũng đã mất hết rồi .