với một người đàn bà, ngay cả tổ quốc nữa, những hình ảnh đó đối với ta
trước đây sao mà vĩ đại, chứa đựng một ý nghĩ sâu xa đến thế! Thế mà bây
giờ tất cả những thứ đó lại hóa ra quá tầm thường, nhợt nhạt và thô lỗ dưới
cái ánh sáng trắng bạch và lạnh lùng của buổi ban mai mà ta cảm thấy đang
bắt đầu hửng lên. Ba nỗi buồn khổ chính của đời chàng đặc biệt khiến chàng
quan tâm: tình yêu của chàng đối với một người đàn bà, cái chết của cha
chàng và cuộc xâm lăng của quân Pháp đã chiếm mất một nửa nước Nga.
“Tình yêu!… người thiếu nữ kia đối với ta hình như tràn đầy những sức
mạnh huyền bí. Ta đã yêu nàng biết bao! Ta đã ôm ấp những mộng tưởng thi
vị về tình yêu và hạnh phúc với nàng. Ô! Tội nghiệp thằng bé!” - Chàng nói
to lên một cách hằn học - “Ô! Làm sao ta lại tin được rằng trong nàng có một
thứ tình yêu lý tưởng khiến nàng trung thành với ta suốt một năm xa cách!
Ta tưởng đâu trong cảnh phân ly nàng sẽ khô héo như con bồ câu chung tình
trong câu truyện ngụ ngôn. Nhưng tất cả đều đơn giản hơn nhiều. Tất cả đều
đơn giản, xấu xa một cách khủng khiếp”.