成语：Nhất nhật thiên lý一日千里

 Nguyên ý của câu thành ngữ này là chỉ con ngựa chạy rất nhanh, một ngày có thể đi được ngàn dặm. Nay thường dùng để ví về người tiến bộ nhanh hoặc sự nghiệp phát triển vượt bậc. 

 

Câu thành ngữ này có xuất xứ từ "Sử ký-Thích khách liệt truyện". 

 

Thời Chiến Quốc, thái tử Đan nước Yến đang làm con tin tại nước Việt đã quen biết với Tần Vương Chính cũng đang làm con tin tại nước Triệu. Về sau, Tần Vương Chính trở về nước Tần lên ngôi vua, sau thái tử Đan lại bị đưa sang nước Tần làm con tin. Vua Tần không những không nghĩ đến quan hệ cũ, mà còn gây khó dễ cho thái tử Đan, thái tử Đan thấy vậy bèn trốn về nước Triệu, rồi tìm cách để báo thù. Ít lâu sau, nước Tần đã lần lượt thôn tính được các nước Tề, Sở, Hàn v v và sắp tiến đánh nước Yến. 

 

Vua nước Yến vô cùng lo ngại, thái tử Đan mới hỏi thầy mình là Cúc Vũ nên làm thế chống lại quân Tần thì Cúc Vũ nói : "Tôi có một người bạn tên là Điền Quang rất lắm mưu mẹo, thái tử hãy đến mà hỏi ông ta. Khi thái tử Đan đến hỏi Điền Quang thì ông im lặng hồi lâu, rồi kéo thái tử ra ngoài sân chỉ vào con ngựa đang buộc dưới gốc cây nói rằng: "Đây là một giống ngựa tốt, khi còn ít tuổi thì chạy được rất nhanh, nhưng khi nó già nua rồi thì ngay đến con ngựa tồi nhất nó cũng không đuổi kịp, thái tử có biết vì sao không?". 

 

 Thái tử Đan đáp rằng: "Đó là vì nó đuối sức". Điền Quang nói: "Đúng vậy, những gì thái tử nghe nói về tôi đều là chuyện thời tôi còn trẻ, bây giờ tôi đã già yếu rồi thì còn được tích sự gì, nhưng tôi muốn đề cử một người bạn của tôi tên là Kinh Kha, ông ta có thể trợ giúp thái tử việc này". Thái tử Đan nghe xong bèn mời Kinh Kha đi mưu sát vua Tần.